Pierwszy raz w historii Polski młodzieżowa rada została powołana w 1990 roku w Częstochowie. Od tego czasu te konsultacyjne organy zaczęły powstawać w innych miastach. W 2001 roku nowelizacja ustawy o samorządzie gminnym pozwoliła na formalne tworzenie młodzieżowych rad gmin.
Młodzieżowe Rady tworzone są przez grupy młodych ludzi (najczęściej uczęszczających do szkół ponadpodstawowych), którzy zostali wybrani przez swoich rówieśników w demokratycznych wyborach, organizowanych najczęściej w szkołach. Pełnią rolę reprezentacji młodzieży na danym terenie i mają na celu uwrażliwienie władz samorządowych na potrzeby młodych mieszkańców. W ostatnim czasie doszło jednak do kilku kluczowych zmian na poziomie centralnym, które bezpośrednio wpłynęły na działalność tych jednostek.
W czerwcu 2021 roku weszły w życie przygotowane przez Pełnomocnika Rządu ds. Polityki Młodzieżowej nowelizacje ustaw samorządowych. Po raz pierwszy wprowadzono prawne podstawy do powoływania młodzieżowych rad na poziomie powiatów i województw, a także poprawiono dotychczasowe przepisy dotyczące ich samej działalności. Młodzieżowe rady i sejmiki zdobyły prawo do wnioskowania o podjęcie inicjatywy uchwałodawczej przez organ stanowiący jednostki danego samorządu. Dodatkowo władze samorządu będą zobligowane do zapewnienia młodzieżowym radom i sejmikom niezbędnego wsparcia merytorycznego, technicznego oraz finansowego.
Po nowelizacji najważniejszymi zadaniami młodzieżowych rad stały się: opiniowanie projektów uchwał, dotyczących młodzieży, udział w opracowaniu działań strategicznych gminy na rzecz młodzieży i podejmowanie działań na rzecz młodzieży. Młodzieżowe rady powiatu i młodzieżowe sejmiki województw mają oczywiście podobne kompetencje.
Zmiany w przepisach miały być spowodowane licznymi apelami środowisk młodzieżowych, przedstawianych m.in. przez uczestników kongresów i konferencji. Po raz pierwszy zdecydowano się na wprowadzenie tak licznych zmian w zakresie funkcjonowania tych organów. Wydaje się to dobrym znakiem dla polityki młodzieżowej w kraju, jednak aby rzetelnie ocenić zmiany w samorządzie, potrzeba czasu, tak aby te się przyjęły i stały dobrą praktyką.
